Jakim typem gaśnicy gasimy ciecze polarne?

Gaśnice zaliczamy do podstawowego sprzętu gaśniczego. Istnieje ich kilka rodzajów, dlatego też, warto wiedzieć, czym różnią się od siebie i jaką gaśnicą posłużyć się, gdy zajdzie taka potrzeba.

Rodzaje gaśnic i oznaczenia wg zastosowania do grup pożarów (gaśnice ABC):

Gaśnica A – służy do gaszenia pożarów ciał stałych, które podczas procesu spalania ulegają rozżarzeniu i powodują płomień, np. papier, drewno

Gaśnica B – służy do gaszenia pożarów cieczy i ciał stałych, które podczas procesu spalania ulegają stopieniu np. słona, benzyna

Gaśnica C – służy do gaszenia pożarów gazów palnych np. propanu, metanu, acetylenu

Gaśnica D – służy do gaszenia pożarów metali palnych np. sodu, magnezu, sodu

Gaśnica E – służy do gaszenia pożarów urządzeń pod napięciem oraz pożarów w ich sąsiedztwie

Gaśnice F – służy do gaszenia pożarów łatwopalnych środków do gotowania np. tłuszczy zwierzęcych i olejów roślinnych

Rodzaje gaśnic wg stosowanego środka gasniczego:

Podział gaśnic ze względu na zastosowany środek gaśniczy:

1. gaśnice proszkowe - Proszek (najczęściej węglan lub fosforan sodu) jest uniwersalnym środkiem umożliwiającym skuteczne ugaszenie pożaru i rozprzestrzenianie się płomieni, dzięki czemu gaśnice proszkowe mają szerokie zastosowanie. Gaśnice proszkowe są nietoksyczne i dobrze dławią ogień, tworząc warstwę izolacyjną wokół płonącego materiału. Ponadto gaśnice są łatwe w obsłudze i cechują się niskimi kosztami serwisowania. Największą wadą gaśnic proszkowych jest silne zanieczyszczenie miejsca ich użycia. Środek w gaśnicach proszkowych – proszek, najczęściej węglan lub fosforan sodu.
2. gaśnice śniegowe (CO2) - Gaśnice śniegowe służą do gaszenia pożarów z grupy B (pożarów cieczy palnych i materiałów stałych topiących się pod wpływem ciepła np. benzyna, alkohole, oleje, lakiery, tłuszcze, smoła) oraz urządzeń elektrycznych do 400kV. W gaśnicach śniegowych środkiem gaśniczym jest ciekły gaz - dwutlenek węgla CO2. Dzięki temu gaśnice te nie zanieczyszczają gaszonych urządzeń i pomieszczeń. Swoje zastosowanie mają m.in. w serwerowniach, pracowniach komputerowych, obiektach wyposażonych w sprzęt elektroniczny oraz w szpitalach. Środek w gaśnicach śniegowych – CO2.
3. gaśnice wodne (w tym wodne mgłowe) - Gaśnice wodno-pianowe przeznaczone są do gaszenia pożarów z grupy F: olejów i tłuszczów jadalnych. Gaśnica ta świetnie sprawdzi się również do walki z pożarami ciał stałych takich jak drewno, tworzywa sztuczne, tkaniny. Ze względu na swoje właściwości gaśnica wodno-pianowa jest szczególnie polecana do ochrony przeciwpożarowej w kuchni oraz obiektach gastronomicznych.
4. gaśnice pianowe (płynowe)

Czym są ciecze polarne?

Organiczne związki polarne, w przeciwieństwie do węglowodorów, mają w swojej strukturze oprócz atomów węgla i wodoru również inne atomy, o różnej elektroujemności, mogące przyciągać elektrony. Są to głównie to atomy tlenu, azotu, siarki, chloru, bromu czy fluoru. Wraz ze wzrostem elektroujemności rośnie tendencja do polaryzacji wiązań, a więc nierównomiernego rozkładu elektronów. Na przykład atom tlenu będzie oddziaływał silniej niż atom azotu czy siarki. Dlatego tak niszczą pianę alkohole czy ketony. Im większy udział takich atomów w strukturze związku, tym większa polarność. Wpływ ma także rozłożenie przestrzenne atomów. Ich symetryczny rozkład niweluje efekt polarności. Przykładem jest czterochlorek węgla (CCl₄).

Czym gasimy ciecze polarne?

Środkiem stosowanym do gaszenia cieczy polarnych są wyspecjalizowane środki pianotwórcze. Warto jednak wiedzieć, że do gaszenia cieczy polarnych można również wykorzystać inne środki pianotwórcze, nieprzeznaczonych do tego celu - największą trwałość wykazują piany wytworzone ze środków typu AFFF (Fluorosyntetyczne tworzące film wodny AFFF).

Środki typu AFFF są syntetycznym środkiem pianotwórczym tworzącym na powierzchni paliwa film wodny. Tworzący się film wodny stanowi szczelną izolację zapobiegającą parowaniu paliwa, nawet wtedy, kiedy warstwa samej piany ulegnie zniszczeniu. Film wodny dodatkowo zabezpiecza część wycieku nieobjętą pożarem.

GAŚNICE PIANOWE - CHARAKTERYSTYKA:

Środkiem gaśniczym zastosowanym w gaśnicach pianowych jest piana gaśnicza. Gaśnice pianowe dzielą się na:

• mechaniczne (połączenie roztworu wodnego środka pianotwórczego z powietrzem),
• chemiczne (zachodząca reakcję chemiczną).

GAŚNICA PIANOWA – CO NIĄ GASIMY?

Gaśnice pianowe są przeznaczone do gaszenia pożarów grupy AB: ciał stałych (np. drewno, papier, guma, węgiel, tkaniny, tworzywa sztuczne), cieczy oraz topniejących ciał stałych (np. benzyna, alkohol, lakiery, parafina). Gaśnice pianowe sprawdzą się również w przypadku wystąpienia pożaru typu F, kiedy mamy do czynienia z paleniem się olejów i tłuszczów.

Oprócz wiedzy co ugasisz gaśnicą pianową, ważne jest również poznanie grup pożarów podczas których gaśnice pianowe nie  znajdą zastosowania, a wręcz mogą przynieść odwrotny skutek. Gaśnice pianowe nie mogą być wykorzystywane do gaszenia urządzeń elektrycznych, ponieważ piana jest dobrym przewodnikiem prądu. Wyjątek stanowi możliwość użycia gaśnicy z pianą mechaniczną. Taką gaśnicę możemy zastosować przy wystąpieniu pożaru urządzeń elektrycznych o napięciu mniejszym niż 1000 V, pamiętając jednak o zachowaniu bezpiecznej odległości 1 metra. Bezwzględnie nie powinno się używać gaśnicy pianowej do gaszenia pożarów gazów oraz materiałów, które w kontakcie z wodą reagują chemicznie.

Rodzaje gaśnic i ich zastosowanie to podstawowy zakres wiedzy dla każdego z nas, nie tylko dla osób profesjonalnie zajmujących się ochroną przeciwpożarową. Warto poświęcić chwilę, aby poznać typy gaśnic i potrafić z nich skorzystać w chwili zagrożenia.

ŚRODKI PIANOTWÓRCZE – CHARAKTEKRYSTYKA I ZASTOSOWANIE (żródło: prezetacja „Gaszenie pożarów oraz środki gaśnicze – CNBOP”):

PIANA GAŚNICZA:

Piana gaśnicza to nagromadzenie napełnionych powietrzem pęcherzyków wytworzonych z roztworu pianotwórczego, stosowane w celach gaśniczych. Do wytwarzania piany gaśniczej i podawania jej na miejsce pożaru słu aru służy sprzęt pianowy.

ŚRODEK PIANOTWÓRCZY:

Środek pianotwórczy to substancja, z której po zmieszaniu z wodą w odpowiedniej proporcji w sprzęcie pianowym wytwarza się pianę

Zalety pian gaśniczych:

• większa skuteczność gaśnicza niż wody
• dobre zabezpieczenie gaszonych cieczy
• obiektów przed ponownym zapaleniem
• zabezpieczanie gaszonych cieczy przed nadmiernym parowaniem.

Wady pian gaśniczych:

• w mniejszym lub większym stopniu powodują degradację środowiska naturalnego,
• niszczą sprzęt pożarniczy,
• działają drażniąco na skórę, oczy,
• mogą powodować straty popożarowe.

Zasady obowiązujące podczas podawania piany gaśniczej:

1. Grubość warstwy piany dostosowujemy do rodzaju palącego się materiału oraz realizowanego zadania taktycznego, powinna w przybliżeniu wynosić:
   • dla ciał stałych ok. 10 cm,
   • dla cieczy palnych w zależności od temperatury zapłonu od 10 do 20 cm,
   • dla piany gaśniczej stosowanej w obronie grubość warstwy powinna wynosić od 5 do 7 cm
2. Podawanie piany należy rozpocząć wówczas gdy ma ona odpowiednią gęstość. Jest to szczególnie istotne w przypadku pożarów w zbiornikach z produktami ropy naftowej. Nie wbijać piany w głębsze warstwy cieczy oraz nie wyrzucić jej poza zbiornik, co grozi rozprzestrzenieniem się pożaru. Ponadto wzburzenie lustra cieczy utrudnia ułożenie równej warstwy piany. Należy zatem podawać pianę na ścianki zbiornika aby mogła swobodnie spływać na całą powierzchnię.
3. Ciecze rozlane lub rozlewające się gasimy spychając płomienie od siebie. Przy gaszeniu ciał stałych operujemy prądem gaśniczym tak, aby pokryć całą palącą się powierzchnię. Na konstrukcje pionowe kładziemy pianę od dołu układając jej warstwy stopniowo.
4. Przy podawaniu prądów piany średniej i lekkiej należy zastosować odpowiednich ochrony osobiste oraz zabezpieczenie prądowników z powodu niewielkiego zasięgu strumienia gaśniczego.
5. Nie wolno podawać piany lekkiej na duże palące się powierzchnie na otwartej przestrzeni.
6. Przy podawaniu piany lekkiej do wypełniania palących się lub zagrożonych pomieszczeń należy zapewnić możliwość odprowadzania powietrza z tych pomieszczeń, przed wypełnieniem pomieszczenia należy upewnić się czy nie ma w nim ludzi.
7. Ze względu na właściwości niszczące piany należy stosować ją bardzo ostrożnie podczas pożarów gdzie występują materiały stanowiące znaczną wartość materialną, kulturową czy techniczną.
8. Nie wolno podawać piany w obecności urządzeń i przewodów elektrycznych znajdujących pod napięciem.
9. W przypadku równoczesnej pracy wodą i pianą nie należy kierować prądów wody na miejsca, w których ułożono warstwy piany, gdyż spowoduje to jej wymywanie.